Wat is het verband tussen hartritmestoornissen en groendaken?

Onlangs werd bekend dat hartritmestoornissen veroorzaakt worden door acute blootstelling aan luchtverontreiniging.

De Fudan universiteit van Shanghai deed onderzoek in 300 steden, ofwel 2025 ziekenhuizen naar 6 verontreinigde stoffen in de lucht. Stikstofdioxide bleek hierbij de grootste link te zijn. De hartkloppingen of een onstabiel hartritme verschenen in de eerste uren na blootstelling en bleven tot 24u aanwezig.

Deze studie draagt bij tot het bewijs dat luchtvervuiling schadelijkere effecten heeft dan oorspronkelijk gedacht.

Ook voor ons denkvermogen is de luchtverontreiniging schadelijk, via een ander onderzoek werd duidelijk dat ons denkvermogen wordt aangetast door slechte luchtkwaliteit. Via een schaaktoernooi onderzocht het M.I.T. (Masssachusetss Institute of Technology) het verband tussen de kwaliteit van de schaakzetten en de concentratie van fijnstof in de ruimte.  Om de prestatie van spelers te evalueren, gebruikten de geleerden ondertussen softwareprogramma’s die elke zet in elke schaakwedstrijd beoordelen, optimale beslissingen identificeren en significante fouten signaleren.
Tegen vergelijkbare tegenstanders in dezelfde toernooironde maakt blootstelling aan verschillende niveaus van luchtkwaliteit een verschil voor de kwaliteit van zetten en beslissingen.  
Het feit dat zelfs schakers – die onnoemelijke uren besteden aan het voorbereiden van allerlei scenario’s waarmee ze in wedstrijden te maken kunnen krijgen – slechter kunnen presteren als de luchtvervuiling toeneemt, suggereert dat een soortgelijk probleem mensen in veel andere omgevingen ook zullen treffen.

De luchtkwaliteit heeft een prijs!

Zelfs een hele hoge prijs, zoals kindersterfte.
De toxische delen komen immers veel sneller in de kinderlongen terecht, de hartslag van een kind gaat sneller en ademen ze dus ook sneller dan een volwassene. Dit leidt tot vroegtijdig sterven bij 1.200 kinderen door ziektes zoals mucoviscidose. Ook bij ongeboren kinderen vindt men al deeltjes fijnstof terug in de longen. De blootstelling aan verontreinigde lucht tijdens de zwangerschap speelt dus ook een cruciale rol bij het groeien van de foetus.

Kindersterfte is uiteindelijk maar het tipje van de ijsberg, zoals hierboven reeds geschreven zijn er tal van andere gezondheidsproblemen en aandoeningen die veroorzaakt worden door de luchtkwaliteit.

Maar wat betekent dit nu concreet?

Om de luchtkwaliteit te verbeteren moeten we overal actie ondernemen, op elke mogelijke manier.
Voor stikstofdioxide kunnen we lokaal maatregelen treffen, bij fijnstof ligt dit wat moeilijker.
Door het drukke verkeer staan vooral de steden onder druk, maar ook door toegenomen industrie en intensieve veehouderij.
Op dit moment hebben enkel nog maar Brussel, Antwerpen en Gent milieuzones ingelast en hebben zij strengere eisen opgelegd voor toegelaten wagens. Dit is al een begin, maar nog niet voldoende.

Er moeten en kunnen nog meer verschillende stappen ondernomen worden.

Brussel, Antwerpen en Leuven hebben bijvoorbeeld beslist dat bij elke nieuwbouw een groendak moet aangelegd worden. Vele gemeenten volgen deze gedachtegang en delen subsidies uit voor het vergroenen van daken. Dit maakt de stap ter aanleg kleiner waardoor er meer groendaken zullen aangelegd worden. Deze sedumdaken dragen perfect bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit.
De planten zorgen ervoor dat de meest voorkomende, verontreinigende stoffen zoals stikstofoxiden, zwaveldioxide, fijnstof, ozon en koolstofdioxide worden opgevangen en vastgehouden.

Hoe werkt zo’n groendak dan?

De plantenbegroeiing filtert een deel van de onzichtbare verontreiniging en het stof in de lucht, bv. de bladeren absorberen zware metalen tot wel 95% aan cadmium, koper en lood. En tot 16% voor zink. Dit zorgt ervoor dat lucht boven groendaken, tuinen, parken, … tot wel 80% minder vervuilt is.
Fotosynthese vermindert bovendien de hoeveelheid Co2 in de lucht en zorgt voor de toename van zuurstof.

In Chicago werd onderzoek gedaan naar de luchtkwaliteit na het plaatsen van een groendak.
300 gebouwen kregen in 2007 een groendak, goed voor een oppervlakte van 27,87 ha.

Tot 1675kg aan verontreinigende stoffen werden in 1 jaar verwijderd!

Zoals gezegd, planten nemen schadelijke stoffen op. Onze Sedum neemt ook Co2 op, dit tot 1.2kg/m².
Dit is gelijk aan een autorit van anderhalve kilometer, een groendak van 100m² kan de uitstoot van een benzinewagen filteren tijdens een autorit van 42km.

Ik heb geen plat dat, wat kan ik doen?

In de grootste stad van Canada, Toronto werd er ook een grootschalig onderzoek gedaan naar de luchtkwaliteit. Wat er hier verschilt met andere onderzoeken is dat er in Toronto aandacht werd gegeven aan de aanwezigheid van bomen, struiken, groene gevels én groendaken in de stad. Zowel bomen als struiken bleken meer invloed te hebben op verschillende schadelijke stoffen dan de groene gevels of groendaken.

Waarbij de groendaken vooral effect hadden op het verwijderen van fijnstof, 1m² groendak kan zorgen voor de verwijdering van de emissie van 1 auto.

We kunnen hieruit concluderen dat ons beleid tot op vandaag nog veel te weinig doet om de luchtkwaliteit te verbeteren. Mensen met een hellend dak kunnen bomen en struiken in de tuin planten, maar de voorschriften om bomen te planten zijn vaak zo kort door de bocht waardoor veel ruimte verloren gaat. Zo mag je in veel gemeentes geen bomen van groter dan 2m dichter dan 3m bij jouw perceelsgrens plaatsen. Met de huidige kleine bouwgronden in Vlaanderen hebben we dan nog weinig mogelijkheden over.

Daarnaast blijft Vlaanderen verder ontbossen terwijl het eigenlijk verboden is, de boscompensatie bij ontbossen leidt vaak tot spookbossen of fictieve bossen. Bossen heraanplanten vraagt natuurlijk veel meer aandacht dan enkel bomen in de grond steken.

Er is nog veel werk aan de winkel!
Dus, heb jij een plat dak boven je garage of uitbouw, leg dan een groendak aan.
Heb je nog plaats in je tuin, plant dan bomen en struiken. Onthard je omgeving, plant inheemse kruiden en zaai wildbloemen.
Maak ten slotte jouw omgeving warm om jouw groen initiatief te volgen! 

• Bronnen:
  • De Morgen
  • De Wereldmorgen
  • Pano – VRT nieuws
  • Bosrevue
  • Fudan universiteit Shanghai
  • Massachusetts university of technology
  • University of Notre Dame, Chicago
  • Technische universiteit Eindhoven